سازمان بهداشت جهاني مي‌گويد حداكثر 15درصد تولد‌ها بايد به اين شيوه باشد.اين آمار در آمريكا 30درصد و در ايران به 50درصد هم رسيده است.اگرچه ترويج زايمان طبيعي در دستور كار وزارت بهداشت قرار دارد ، اما اين نگراني همچنان پابرجاست. در مدت ١٣سال يعني از سال ١٣٨٠ تا ١٣٩٣ ميزان سزارين در كشورمان از ٣٦درصد به ٥0درصد رسيده و آنطور كه وزير بهداشت حدود يك‌ماه قبل اعلام كرد، ايران پس از برزيل رتبه دوم سزارين در دنيا و رتبه نخست را در منطقه دارد.
- باورهاي غلط
در مقابل «سزارين اجباري» به‌دليل شرايط خاص كودك يا مادر، «سزارين‌هاي انتخابي» قرار دارد؛ مادراني كه حتي با وجود توصيه پزشك به زايمان طبيعي، سراغ سزارين خودخواسته مي‌روند. با وجود اين مضرات سزارين بيشتر از زايمان طبيعي است. اباذر اشتري، جامعه شناس به همشهري مي‌گويد:« ممكن است اين شيوه به يك ژست كاذب اجتماعي ميان بانوان تبديل شود. هستندكساني كه پرداخت هزينهها در بيمارستان‌هاي خصوصي را مايه تفاخر مي‌دانند. ترجيح بيمارستان‌هاي خصوصي، كسب پول بيشتر از طريق سزارين است.عده‌اي حاضرند فرزند‌شان را به شيوه غيرطبيعي به دنيا بياورند، اما در مسابقه فخر‌فروشي جا نمانند.»
تأييد گفته‌هاي اين جامعه شناس را مي‌توان در آماري كه شهلا ميرگلو بيات عضو كميسيون بهداشت مجلس ارائه مي‌كند، به‌دست آورد:«هزينه سزارين در بخش‌هاي دولتي اگر فردي دفترچه بيمه داشته باشد در حدود 50تا 60هزار تومان است ولي اگر به‌صورت آزاد انجام شود حدود 300تا 500هزار تومان هزينه دارد.اما در بخش‌هاي خصوصي براساس انصاف پزشك و درجه بيمارستان سزارين از 2تا 7ميليون تومان هزينه خواهد داشت.»
اما شهلا مير گلو بيات يكي ديگر از عوامل تحميل سزارين انتخابي به مادران را باورهاي غلط برخي از آنها درباره زايمان طبيعي مي‌داند و مي‌گويد:«گاهي با توصيه‌هايي كه اطرافيان و دوستان به مادران باردار به‌خصوص در زمينه برخي عوارض زايمان طبيعي ازجمله مشكلات كف لگن يا موارد ديگري عنوان مي‌كنند زنان تمايل پيدا مي‌كنند تا به روش سزارين نوزاد خود را به دنيا بياورند.»
- بي‌اخلاقي برخي پزشكان
اما گاهي اين باورهاي غلط را نه جامعه كه عده‌اي از پزشكان ترويج مي‌دهند. گزارش‌هاي غيررسمي و اظهارنظر‌هاي مختلفي وجود دارد كه تأييد مي‌كند برخي پزشكان براي سود بيشتر ترسي موهوم از زايمان طبيعي را مخصوصا در مادران جوان ايجاد مي‌كنند تا در حقيقت مجبور به «سزارين انتخابي» شوند. در يك نمونه شهروندي مشكلش را اينچنين توضيح مي‌دهد:«همسرم مي‌خواست حتما فرزندمان را به روش طبيعي به دنيا بياورد و حتي براي آمادگي بيشتر به كلاس‌هاي ورزشي مي‌رفت، ولي روز زايمان به ما اطلاع دادند كه مجبور شده‌اند سزارين كنند. وقتي پيگيري كرديم متوجه شديم كه پزشك هيچ توجيه منطقي و دليل علمي براي سزارين نداشته و شايد فقط به‌خاطر راحتي كار خودش زايمان طبيعي را انجام نداده است.» كارشناسان يكي از دلايل شكل‌گيري چنين وضعيتي را خارج‌شدن موضوع زايمان از دستور كار «ماما»ها مي‌دانند و معتقدند بايد زايمان طبيعي به‌دست اين گروه كارسازي شود نه پزشكان متخصص زنان. به گفته آنها اصلاح تعرفه‌ها مي‌تواند باعث تغيير اين مسير شود تا برخي پزشك‌ها براي سود بيشتر، سزارين شدن بيماران‌شان را ترجيح ندهند.
در مقابل، افزايش نظارت‌ها و تقويت ابزارهاي تشويقي هم مؤثر خواهد بود؛ اتفاقي كه تا حدودي افتاده و حالا كاهش سزارين و افزايش زايمان طبيعي يكي از معيارهاي نمره ارزشيابي بيمارستان‌هاست و وزارت بهداشت نيز از اين موضوع حمايت مي‌كند.به اين ترتيب وزير بهداشت حالا گزارش مي‌كند كه آمار سزارين در كشور 10درصد كاهش داشته؛ آماري كه البته هنوز هم زياد است.
- رسم‌هاي تازه
اما دكتر تركستاني، با اشاره به اين نكته كه در تمام دنيا زايمان طبيعي بر سزارين ارجحيت دارد، در گفت‌وگو با همشهري به دلايل ديگري از سزارين‌هاي انتخابي اشاره مي‌كند و مي‌گويد: «برخي مادران به دلايل غيرمنطقي از جمله رفتن به مسافرت، يكي‌شدن روز تولد نوزاد با روز تولد يكي از والدين يا امتحان داشتن، از پزشك درخواست مي‌كنند كه زايمان آنها را چند هفته زودتر انجام دهد.البته برخي پزشكان نيز بدون توجه به مشكلاتي كه درآينده براي نوزاد به‌وجود مي‌آيد با اين درخواست موافقت مي‌كنند.» آنچه اين دانشيار دانشكده پزشكي شاهد مي‌گويد را مي‌توان ادامه همان هشدارهاي جامعه شناسان درباره گسترش برخي سبك‌هاي غلط زندگي و تبديل آنها به عادت و رفتار عمومي دانست. هشدار درباره گسترش «سزارين انتخابي» البته هميشه همراه با بيان عواقب سزارين بوده است.دكتر تركستاني مي‌گويد: «سزارين انتخابي و غيرضروري باعث مي‌شود نوزاد به‌دليل كامل نشدن زمان جنيني‌اش دچار مشكلات تنفسي و روحي - رواني شود چرا كه رشد وي به‌دليل انجام سزارين كامل نشده است.البته خوشبختانه سزارين در مادران تحصيلكرده كمتر از بقيه مادران شده و تمايل مردم نسبت به زايمان طبيعي تفاوت كرده است.»
- سزارين انتخابي؛ غيراخلاقي
رئيس انجمن مامايي ايران نيز سزارين انتخابي را عملي غيراخلاقي مي‌داند و مي‌گويد: « اينكه مادري سراغ سزارين برود چون مي‌خواهد تاريخ دقيق تولد فرزندش را تعيين كند يا اينكه برخي پزشكان به‌دلايلي همچون رفتن به مسافرت نوزادان را زودتر از زمان معين به‌دنيا مي‌آورند، مساوي با محروم كردن نوزاد از زندگي داخل رحمي است. اگر اجازه داشته باشيم فردي را بدون دليل از زندگي دنيوي ساقط كنيم حق خواهيم داشت جنين را هم از زندگي درون رحمي محروم كنيم.» دكتر ناهيد خداكرمي، سزارين را مصيبتي براي نسل آينده كشورمان مي‌داند و مي‌گويد: «سزارين انتخابي بيمار كردن عمدي فرزندان است؛جنين‌هايي كه به روش سزارين به دنيا مي‌آيند 50درصد بيشتر آسم مي‌گيرند، 20درصد بيشتر ديابت، 25درصد بيشتر بيماري‌هايي مانند آلرژي و بيماري‌هاي ايمونولوژي مانند بيماري سلياك و كم‌خوني دوران كودكي در آنها ديده مي‌شود، علاوه‌بر اينكه مشكلات تنفسي هنگام تولد يا روزهاي پس از تولد در آنها افزايش پيدا مي‌كند و نياز به مراقبت‌هاي ويژه خواهند داشت؛ زرد مي‌شوند و نياز به تعويض خون و مشكلات ديگري كه ساير جنين‌ها تجربه مي‌كنند در آنها بيشتر است.»
نظر شما